Το Ιστορικό Πωγώνι και η Αρχιτεκτονική του.
Δημήτρης Μ. Κανακάκης –Αρχιτέκτων
Η ονομασία «Πωγώνι» αποδίδεται στον
αυτοκράτορα του Βυζαντίου Κωνσταντίνο τον Δ΄ τον Πωγωνάτο, ο οποίος το
671 μ.Χ., επιστρέφοντας από την εκστρατεία του στην Ιταλία,
στρατοπέδευσε εδώ για να ξεκουράσει τον στρατό του. Σύμφωνα με την
παράδοση Άγγελος Κυρίου τον «διέταξε» να κτίσει εδώ μοναστήρι. Πράγματι
έτσι και έγινε. Αφιερώθηκε στην Κοίμηση της Θεοτόκου, αλλά ο κόσμος το
έλεγε όπως και σήμερα, Μολυβδοσκέπαστη, από τις βαριές πλάκες μολυβιού
που σκέπαζαν τη στέγη του. Όρισε τότε ο Πωγωνάτος ως εκκλησιαστική
δικαιοδοσία της μονής, όλη την περιοχή που σήμερα ονομάζουμε Πωγώνι.
Το Πωγώνι παρόλο που δεν είναι
αναπτυγμένο τουριστικά, αποτελεί ένα από τα ομορφότερα κομμάτια της
Ηπείρου που γοητεύει τον επισκέπτη με την ανέγγιχτη ομορφιά του τοπίου.
Παρθένα δάση από δρυ, πρίνους, πλατάνια, κρανιές και πολλά είδη χλωρίδας
και πανίδας δημιουργούν μοναδικές εικόνες.
Το Πωγώνι αποτελείται από χωριά
ορεινά, ημιορεινά και καμπίσια που απλώνονται από τη Βόρεια Ήπειρο
(Χλωμό, Πολυτσιάνη, Δερόπολη με τα όμορφα λιθόκτιστα σπίτια της κ.α.)
μέχρι τα Δολιανά και από την περοχή της Μολυβδοσκέπαστης μέχρι των κάμπο
των Κουκλιών.
Σήμερα το Πωγώνι αποτελεί πόλο έλξης
για τους λάτρεις της φύσης καθώς το καταπράσινο και παρθένο φυσικό τοπίο
μαγνητίζει με τις ομορφιές του τον επισκέπτη.
Είναι μια περιοχή που διατηρεί το
παραδοσιακό της χρώμα. Σε πολλά χωριά του Πωγωνίου συναντά κανείς
γερόντισσες που φορούν την παραδοσιακή «ομπόλια» (κεφαλομάντηλο) και την
φορεσιά του Πωγωνίου.
Πολύ αγαπητή στους Πωγωνίσιους είναι
και η πολυφωνική μουσική, φαινόμενο μοναδικό στην ελληνική μουσική
παράδοση, που θεωρείται ότι έχει ρίζες προελληνικές. Σε αρκετές περιοχές
υπάρχουν πολυφωνικά συγκροτήματα που συνεχίζουν την αυθεντική αυτή
μουσική παράδοση.
Οι διάφορες κατασκευές στο Πωγώνι
ακολουθούν το γενικό ηπειρωτικό αισθητικό και πολιτισμικό πρότυπο. Τυχόν
διαφορές οφείλονται κατ΄ αρχάς στις κλιματολογικές συνθήκες που
επικρατούν στις τρείς διαφορετικές, υψομετρικά, ζώνες, στα διαθέσιμα,
κατά τόπο υλικά (π.χ. είδος και χρώμα πέτρας ή ξύλου.) αλλά και στους
ντόπιους ανά περιοχή μάστορες που με τις τεχνικές που ανάπτυξαν (π.χ.
σιδεράδες Παρακαλάμου) έβαλαν μια ιδιαίτερη πινελιά στις κατασκευές της
περιοχής τους. Υπάρχει όμως και το κομμάτι εκείνο των τεχνικών
κατασκευής ή των κατασκευών που εισάγεται από τους παλιννοστούντες
ξενιτεμένους, κυρίως στα Βαλκάνια και την Κωνσταντινούπολη Πωγωνίσιους
και που ατόφιο ή προσαρμοσμένο στις ντόπιες συνθήκες γίνεται κομμάτι της
Πωγωνίσιας λαϊκής Αρχιτεκτονικής.
Από την Νεμέρτσκα στα βόρεια, τα όρη
Τσαμαντά στα Νότια, τον Κασιδιάρη και το τμήμα του ποταμού Γόρμου, στην
κοιλάδα του Άνω Καλαμά όπου τα δύο ποτάμια ενώνονται στα ανατολικά και
τον Μακρύκαμπο στα δυτικά, υπάρχουν πολλοί παραδοσιακοί οικισμοί όλων
των μεγεθών. Χαρακτηριστικό των οικισμών είναι το γκρίζο χρώμα από την
χρήση της πέτρας που χρησιμοποιήθηκε σ΄όλα τα μέρη της κατασκευής των
σπιτιών όπως τοιχοποιία, στέγες, δάπεδα, διάστρωση των αυλών, κατασκευή
καλντεριμιών, δένοντας με αρμονία με το περιβάλλον.
Λόγω του γεωκτηνοτροφικού χαρακτήρα
της περιοχής τα σπίτια διατηρούν το σχήμα της αγροτικής αρχιτεκτονικής.
Κατά κύριο λόγο είναι διώροφα πέτρινα με τετράριχτες πλακοσκεπείς στέγες
και με ψηλές αυλόμαντρες με ισχυρές ξύλινες αυλόπορτες που έχουν
σιδερένιους εμφανείς μηχανισμούς ανάρτησης και ασφάλισης (μεντεσέδες,
σύρτες, αμπάρες κλπ.) για προστασία.
Παλαιότερα στις πλακόστρωτες αυλές
τους άρμεγαν τα γιδοπρόβατα πριν τα μαντρώσουν στο κατώγι (ισόγειο). Το
κατώγι χρησιμοποιούνταν επίσης και σαν αποθηκευτικός χώρος για τα
βαρέλια με το κρασί, το τυρί και τα ξύλινα αμπάρια με το σιτάρι. Στον
όροφο πάνω από το κατώγι υπήρχε το μαντζάτο (καθιστικό), τον οντά
(σαλόνι), το μαγειριό (κουζίνα) και τα υπνοδωμάτια. Οι χαλέδες
(τουαλέτες) βρίσκονταν έξω από το σπίτι στον κήπο κάτι που φαίνεται και
σήμερα στα παλιά σπίτια. Οι οικοδομές είναι προσαρμοσμένες στο κλίμα και
στις απλές λειτουργίες της πατριαρχικής οικογενειακής ζωής των γεωργών
και των κτηνοτρόφων κατοίκων τους. Κάθε σπίτι είχε το αλώνι και την
αχυροκαλύβα του σε κάποιο χωράφι που υπήρχε δυνατό ρεύμα αέρα. Εκεί
υπήρχαν στημένες οι θημωνιές με χόρτο ή άχυρο γύρω από ένα ψηλό πάσαλο.
Τα σπίτια είναι χτισμένα σε μαχαλάδες (γειτονιές) το ένα κοντά στο άλλο
για προστασία και ασφάλεια από τους ληστές, άλλα γύρω από την εκκλησία
άλλα γύρω από το σχολείο, την πλατεία και το καφενείο.
Οι εκκλησίες παρουσιάζουν ιδιαίτερο
ενδιαφέρον. Η κύρια είσοδος είναι μικρή και τοξωτή προστατεύεται από
κιονόκτιστο νάρθηκα και βρίσκεται στο νότιο τμήμα του ναού. Εσωτερικά
διαιρείται σε δύο μέρη με τον γυναικωνίτη να καταλαμβάνει το δυτικό
τμήμα του ναού. Το τέμπλο είναι ξυλόγλυπτο άφθαστης τέχνης με πολύ
αξιόλογες παλιές εικόνες. Τα καμπαναριά έχουν ιδιόμορφο σχήμα.
Παρεκκλήσια υπάρχουν αρκετά και λειτουργούνται στις γιορτές τους με
γλέντια και πανηγύρια.
Κτίσματα, όλων των όγκων και χρήσεων,
από μικρές ξερολιθικές κατασκευές (περιτοιχίσεις, καταχητά, κρήνες,
πέτρινα πηγάδια, καλντερίμια, μονοπάτια κ.λ.π.), νεροτριβές και
νερόμυλους που εκμεταλλεύονταν τα αστείρευτα νερά της περιοχής, μέχρι
περίτεχνα πέτρινα κοινωφελή κτίρια , Ναοί και Μοναστήρια, κοσμούν την
περιοχή Πωγωνίου.
Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι το
Παρθεναγωγείο (1873), η Βιβλιοθήκη (1899) και η μονή Αβέλ, αφιερωμένη
στην Κοίμηση της Θεοτόκου (1770) στην Βήσσανη, ο Αγ.Νικόλαος μεγάλων
διαστάσεων τρίκλιτη βασιλική του 1873 στην Πωγωνιανή και ο Ναός Αγίου
Νικολάου (1756) στους Κουκλιούς, η Μονή Ευαγγελίστριας (Σωσίνου) Άνω
Παρακαλάμου (1598), ο Ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου (1620), η Μονή
Αγίου Ιωάννη (17ος αι.), ο Ναός Αγίου Αθανασίου (1790), Αγίων Ταξιαρχών
(17ος αι.) & Αγίων Θεοδώρων (17ος αι.) αλλά και το ¨πέτρινο ρολόϊ»,
το κτίριο της Μητρόπολης κ.α. στο Δελβινάκι, ο Ναός της γέννηση της
Θεοτόκου, (1790) στα Δολιανά κ.λ.π.
Το Κατωγέφυρο που βρίσκεται κάτω από
το χωριό Ωραιόκαστρο του Πωγωνίου αλλά και οι δύο νερόμυλοι - νεροτριβή -
γεφύρι - μονοπάτια στη θέση Γκρέτση του χωριού Παλαιόπυργος που έχουν
χαρακτηριστεί ιστορικά διατηρητέα μνημεία και τόσα άλλα καταμαρτυρούν το
ενιαίο ύφος της Πωγωνίσιας Λαϊκής Αρχιτεκτονικής καθώς και τον τρόπο
διαβίωσης των κατοίκων του Πωγωνίου από το ξεκίνημά του μέχρι το
πρόσφατο παρελθόν.
Μια λαϊκή Αρχιτεκτονική κληρονομιά
που οφείλουμε να σεβαστούμε με το να την προστατεύουμε και να την
προβάλλουμε. Είμαστε υποχρεωμένοι ως συνεχιστές, στις σημερινές νέες
συνθήκες, να διατηρήσουμε στο ακέραιο το ύφος και τη λιτότητα της
απαράμιλλης Πωγωνίσιας Λαϊκής Αρχιτεκτονικής.
Ανακοινώσεις ΕΟΔΥ
Καρύδια για χοληστερίνη, καρδιά, αγγεία, μνήμη, διαβήτη, ύπνο, καρκίνο, αντρική γονιμότητα
Τα
καρύδια αποτελούν ένα από τα πιο δημοφιλή είδη ξηρών καρπών στη χώρα
μας. Ξηρός καρπός που χρησιμοποιείτε με πολλούς τρόπους στη διατροφή
μας.
Τα καρύδια που ως γνωστόν αποτελούν μια αρκετά θερμιδογόνα και παρεξηγημένη τροφή, κρύβουν ένα τεράστιο διατροφικό θησαυρό.
Τα καρύδια που ως γνωστόν αποτελούν μια αρκετά θερμιδογόνα και παρεξηγημένη τροφή, κρύβουν ένα τεράστιο διατροφικό θησαυρό.
Είναι
μια κατά βάση πρωτεϊνική τροφή. Περιέχει ω3 λιπαρά οξέα, ορισμένες
βιταμίνες του συμπλέγματος Β, βιταμίνη Ε, φυτικές ίνες, καθώς και μέτρια
ποσότητα ασβεστίου, μαγνησίου, σιδήρου και ψευδαργύρου.
Που οφείλονται οι σοβαρές εξάψεις;
Που οφείλονται οι σοβαρές εξάψεις;
Οι νυχτερινές εφιδρώσεις είναι σοβαρές εξάψεις που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια της νύχτας και μπορούν να «μουσκέψουν» τα ρούχα και τα σεντόνια με ιδρώτα.
Συχνά οι εξάψεις, δηλαδή η απότομη αίσθηση ζέστης σε όλο το σώμα που συνοδεύεται από ερυθρότητα του προσώπου, δύσκολα διακρίνονται από τις νυχτερινές εφιδρώσεις.
Οι αιτίες της νυχτερινής εφίδρωσης είναι πολλές και διαφορετικές και για να εντοπιστούν, ο γιατρός σας πρέπει να πάρει λεπτομερές ιατρικό ιστορικό και να σας ζητήσει να κάνετε κάποιες εξετάσεις.
Κάποιες από τις γνωστές αιτίες που μπορούν να προκαλέσουν νυχτερινές εφιδρώσεις είναι οι εξής:
1 – Εμμηνόπαυση: Οι εξάψεις που συνοδεύουν την εμμηνόπαυση μπορεί να συμβούν και τη νύχτα και προκαλούν εφίδρωση.
2 – Ιδιοπαθής υπεριδρωσία: Πρόκειται για μία κατάσταση κατά την οποία το σώμα παράγει υπερβολική ποσότητα ιδρώτα χωρίς καμία αναγνωρίσιμη ιατρική αιτία.
3 – Λοιμώξεις: Η φυματίωση είναι μια λοίμωξη που συνδέεται συνήθως με νυχτερινές εφιδρώσεις. Αλλά και βακτηριακές λοιμώξεις, όπως η ενδοκαρδίτιδα (φλεγμονή των καρδιακών βαλβίδων) και η οστεομυελίτιδα (φλεγμονή στα οστά), μπορούν επίσης να προκαλέσουν νυχτερινές εφιδρώσεις.
Η νυχτερινή εφίδρωση είναι επίσης ένα σύμπτωμα της μόλυνσης από τον ιό HIV.
4 – Καρκίνος: Η νυχτερινή εφίδρωση είναι ένα πρώιμο σύμπτωμα κάποιων καρκίνων. Ο πιο κοινός τύπος καρκίνου που συνδέεται με νυχτερινές εφιδρώσεις είναι το λέμφωμα.
Ωστόσο, οι άνθρωποι που πάσχουν από ένα μη-διαγνωσμένο καρκίνο έχουν συχνά και άλλα συμπτώματα, όπως ανεξήγητη απώλεια βάρους και υψηλό πυρετό.
5 – Φάρμακα: Η λήψη ορισμένων φαρμάκων, όπως τα αντικαταθλιπτικά, μπορεί να οδηγήσει σε νυχτερινές εφιδρώσεις.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, ποσοστό από 8% έως 22% των ανθρώπων που παίρνουν αντικαταθλιπτικά φάρμακα έχουν νυχτερινές εφιδρώσεις. Συμβουλευτείτε τον γιατρό σας αν κάποιο φάρμακο που παίρνετε σας προκαλεί εφίδρωση.
6 – Υπογλυκαιμία: Τα χαμηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα μπορεί να προκαλέσουν εφίδρωση.
Οι άνθρωποι που παίρνουν ινσουλίνη ή χάπια για τον διαβήτη μπορεί να έχουν υπογλυκαιμία κατά τη διάρκεια της νύχτας, κάτι που συνοδεύεται από εφίδρωση.
7 – Ορμονικές διαταραχές: Η εφίδρωση και η έξαψη μπορεί να συνδέεται με διαταραχές ορμονών, όπως ο υπερθυρεοειδισμός, το φαιοχρωμοκύττωμα (σπάνιος όγκος των επινεφριδίων) και το καρκινοειδές σύνδρομο.
""ΗΜΕΡΑ ΤΟΥ ΗΠΕΙΡΩΤΗ" - ΟΛΟΚΛΗΡΗ η διαδικτυακή εκδήλωση της ΠΑΝΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗΣ ΣΥΝΟΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
H
Πανηπειρωτική Συνομοσπονδία Ελλάδας, ο κορυφαίος φορέας της Ηπειρώτικης
Αποδημίας, διοργανώνει τη διαδικτυακή δράση «ΗΜΕΡΑ ΤΟΥ ΗΠΕΙΡΩΤΗ», την
Κυριακή 4 Aπριλίου, από τις 12 μμ, στο κανάλι της στο ΥοuTube.
Πρόκειται
για ένα μεγάλο και πρωτότυπο, διαδικτυακό «αντάμωμα» με σύντομα
μηνύματα εκπροσώπων από τις Αδελφότητες, τις Ενώσεις, τους Συλλόγους και
τις Ομοσπονδίες των ξενιτεμένων Ηπειρωτών από όλη την Ελλάδα,
πλαισιωμένα από τον ανθό της ηπειρώτικης μουσικής παράδοσης, σε μερικούς
από τους πιο όμορφους ηπειρώτικους σκοπούς και τραγούδια.
Μια
σειρά άξιες κομπανίες, μουσικοί και τραγουδιστές τιμούν με τη συμμετοχή
τους την «ΗΜΕΡΑ ΤΟΥ ΗΠΕΙΡΩΤΗ», ανάμεσά τους οι Ναπολέοντας Δάμος,
Σάββας Σιάτρας, Παγώνα Αθανασίου, οι κομπανίες των Νίκου Φιλιππίδη,
Κώστα Βέρδη, Θοδωρή Γεωργόπουλου, Λευτέρη Γκιώκα, Δημήτρη Κώτσικα, Τάσου
Μαγκλάρα, Βασίλη Παπαγεωργίου, Ηλία Πλαστήρα, Πέτρου Χαλκιά, Δόκιμου
Χαραλάμπους, Χρήστου Μαρτίνη καθώς και το Πολυφωνικό Καραβάνι που
πρόσφατα αναγνωρίστηκε παγκόσμια. Όλοι τους συμμετέχουν με βίντεο δίχως
μικροφωνική ενίσχυση, με, όσο το δυνατό, πιο φυσικό ήχο, έστω και μέσω
διαδικτυακής μετάδοσης.
Η
διαδικτυακή «Ημέρα του Ηπειρώτη» είναι μια καινοτόμα δράση για την
Ηπειρώτικη Αποδημία που αντιπαρέρχεται δημιουργικά τις δυσκολίες της
περιόδου, μετά από ένα ολόκληρο χρόνο πανδημίας, κοινωνικής
αποστασιοποίησης και αναστολής δράσης των συλλόγων μας. Διοργανώνεται
πέμποντας ένα μήνυμα ανάτασης, στην προοπτική της «εξόδου» από την
πανδημία, με την ελπίδα σύντομα να ανταμώσουμε από κοντά, όπως μας
πρέπει, όπως τόσο καιρό λαχταράμε, στις πόλεις αλλά και στον γενέθλιο
τόπο!
Η
διαδικτυακή «Ημέρα του Ηπειρώτη» διοργανώνεται στον απόηχο της μεγάλης
επετείου των 200 χρόνων από την κήρυξη της Επανάστασης του ‘21, με πλήρη
συνείδηση και οφειλή στην ξεχωριστή συμβολή των Ηπειρωτών στη διαχρονία
των αγώνων του λαού μας. Αντλούμε δύναμη από την μακραίωνη Ιστορία μας
για να αντιμετωπίσουμε τις δυσκολίες της εποχής, όσα δοκιμάζουν τις ζωές
και τον λαό μας, ανταποκρινόμενοι και στις προκλήσεις του μέλλοντος.
Την
Κυριακή 4 Απριλίου, από τις 12 μμ και μετά, παρακολουθούμε το βίντεο
της εκδήλωσης «ΗΜΕΡΑ ΤΟΥ ΗΠΕΙΡΩΤΗ» στο ολοκαίνουργιο κανάλι της
Πανηπειρωτικής στο ΥοuTube, το κοινοποιούμε στις σελίδες μας,
προσκαλούμε τους φίλους μας να κάνουν το ίδιο. Χαιρόμαστε και τιμούμε τη
συμμετοχή των συλλόγων μας, γλεντάμε με τους άξιους μουσικούς μας!
Βοηθάμε όλοι να γίνει η Κυριακή 4 Απριλίου διαδικτυακά, «Ημέρα του
Ηπειρώτη»!
Η πρώτη μετάδοση της διαδικτυακής εκδήλωσης θα γίνει από το ολοκαίνουργιο κανάλι της Πανηπειρωτικής στο YοuTube
Πρόληψη της COVID-19
Συμπτώματα
Ο COVID-19 προσβάλλει διαφορετικά άτομα με διαφορετικούς τρόπους. Τα περισσότερα μολυσμένα άτομα εμφανίζουν ήπια έως μέτρια συμπτώματα και αναρρώνουν χωρίς να χρειάζεται να νοσηλευτούν.
Πιο συχνά συμπτώματα:
πυρετός
ξηρός βήχας
κούραση
Πιο σπάνια συμπτώματα:
πόνοι
πονόλαιμος
διάρροια
επιπεφυκίτιδα
πονοκέφαλος
απώλεια γεύσης ή όσφρησης
δερματικό εξάνθημα ή αποχρωματισμός στα δάχτυλα των χεριών ή των ποδιών
Σοβαρά συμπτώματα:
δυσκολία στην αναπνοή ή δύσπνοια
πόνος ή πίεση στο στήθος
απώλεια ομιλίας ή κίνησης
Αν έχετε σοβαρά συμπτώματα, ζητήστε άμεση ιατρική βοήθεια. Καλέστε από πριν προτού επισκεφτείτε τον ιατρό σας ή κάποιον χώρο παροχής υπηρεσιών υγείας.
Άτομα με ήπια συμπτώματα που κατά τ' άλλα είναι υγιή θα πρέπει να διαχειριστούν τα συμπτώματά τους στο σπίτι.
Κατά μέσο όρο, χρειάζονται 5-6 ημέρες από τη στιγμή που κάποιος θα μολυνθεί με τον ιό μέχρι να εμφανίσει τα συμπτώματα, ωστόσο μπορεί να χρειαστούν έως και 14 ημέρες.
Πρόληψη
Προστατεύστε τον εαυτό σας και τους γύρω σας γνωρίζοντας την κατάσταση και λαμβάνοντας τις απαραίτητες προφυλάξεις. Ακολουθήστε τις συμβουλές που παρέχονται από την τοπική αρμόδια αρχή υγείας.
Ανακοινώσεις Γ.Ε.Δ. Ηπείρου
Ελληνική Αστυνομία
Ανακοινώσεις Γ.Ε.Δ. Ηπείρου
Δελτία Τύπου
===============================================
Απρίλιος 2021
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)