Δηλαδή Γιατρέ, ΤΙ πρέπει να τρώμε για να να δυναμώσει το ανοσοποιητικό των παιδιών;; Να μια καλή ερώτηση, δεν νομίζετε; Υποδηλώνει μια απόφαση του γονιού να κάνει κάτι ενεργητικά για να ενισχύσει το παιδί του! Τέτοια πράγματα τα χειροκροτώ με χέρια και με πόδια, γελάστε ελεύθερα!
Ορίστε λοιπόν, βασικές αρχές διατροφής που θα ήταν καλό να ακολουθείτε για μακροπρόθεσμη υποστήριξη του ανοσοποιητικού συστήματος των παιδιών σας (και του δικού σας φυσικά!):
Γράφει η Dr. med. ΣουζΑννα Kemper-ΜαργαρΙτη
1. Φρέσκα φρούτα και λαχανικά
Το ξέρω πως ακούγεται «κουρασμένη» αυτή η πληροφορία, μπλα μπλα, φρέσκα φρούτα, όλοι το ξέρουν αυτό, νια νια νια….
Ε λοιπόν, στοιχηματίζω πως ΔΕΝ τρώτε καθημερινά ούτε φρέσκα φρούτα ούτε φρέσκα λαχανικά. Εγώ πάντως, δεν τα καταφέρνω ΚΑΘΕ μέρα - και το προσπαθώ, πιστέψτε με. Αν κάνω λάθος, στείλτε μου ένα email και θα ζητήσω ειλικρινά συγγνώμη, το υπόσχομαι!! (ξέρω έναν-δυο από σας που πράγματι τα καταφέρνει)
Το να τρώμε πραγματικά φρέσκα κηπευτικά είναι από τα πράγματα με τα οποία παλεύω εγώ προσωπικά και νομίζω οποιοσδήποτε άνθρωπος που προσπαθεί να βολέψει δουλειά, οικογένεια, παιδιά, νοικοκυριό, εξωτερικές δουλειές και άλλα τέτοια ωραία.
Σκεφτείτε το: ο μόνος άνθρωπος που το καταφέρνει πραγματικά είναι αυτός που έχει και λαχανόκηπο και οπωροφόρα δέντρα και βγαίνει στον κήπο του κάθε μέρα, βρίσκει αυτά που θα φάει αυθημερόν, τα παίρνει και …. Ταραμταράμ… τα τρώει ιδανικά ωμά ή ελαφρώς μαγειρεμένα.
Γιαααααα…. συγκρίνετε λοιπόν αυτόν τον άνθρωπο με τους περισσότερους από μας: πηγαίνουμε στο σουπερμάρκετ και αγοράζουμε φρούτα που έχουν κοπεί πριν από μέρες (εδώ ή στην Ισπανία ή στην Αίγυπτο), πάμε σπίτι και τα βάζουμε στο ψυγείο, όπου μέσα στην επόμενη εβδομάδα περίπου, θα χάσουν και τα λίγα θρεπτικά συστατικά που είχαν τη μέρα που τα αγοράσατε. Αρκετά από αυτά θα τα φάμε μετά από αρκετές μέρες.
ΑΝ φυσικά δεν ξεχαστούν στο ψυγείο και σαπίσουν και πεταχτούν… άλλο πονεμένο κεφάλαιο αυτό.
Για να ξέρετε, όλα αυτά οδηγούν τα φρούτα και λαχανικά σε απώλεια θρεπτικών συστατικών:
α) όσο περισσότερο τα αποθηκεύουμε - δηλαδή, αγοράστε κάτι και φάτε το γρήγορα!
β) όταν τα κόβουμε - η επαφή με τον αέρα τα οξειδώνει και καταστρέφει ευαίσθητες βιταμίνες· κρατήστε τα ολόκληρα και κόψτε τα λίγο πριν τα φάτε ή μαγειρέψετε!
γ) όταν τα κάνουμε χυμό - μέσα σε 24 ώρες έχει χαθεί σχεδόν το σύμπαν· ή φάτε το φρούτο ολόκληρο ή στίψτε και πιείτε!
δ) όταν τα βάζουμε στον καταψύκτη - από το να αγοράζετε φρέσκα λαχανικά και να τα καταψύχετε, ή αγοράστε και φάτε τα φρέσκα, ή αγοράστε καλύτερα κατεψυγμένα εξ’αρχής λαχανικά (καταψύχονται πολύ φρέσκα, δηλ. αμέσως μετά τη συγκομιδή και ΠΑΡΑ πολύ γρήγορα, διατηρώντας μεγάλο αριθμό θρεπτικών συστατικών)
ε) όταν τα βράζουμε - διαλύονται και χάνονται πολλά συστατικά στο νερό· αν δεν τρώγεται κάτι ωμό, φτιάξτε το στον ατμό, ή βράστε το όσο χρειάζεται με τη φλούδα και καθαρίστε το μετά!
Το καλύτερο, βέβαια, είναι να αντιγράφουμε όσο γίνεται τον κύριο με το αγρόκτημα/λαχανόκηπο. Ακόμη και μέσα στην πόλη ξέρω κόσμο που φτιάχνει σε ζαρντινιέρες λαχανόκηπο έστω για κάποια λαχανικά, έχουν στην ταράτσα λαχανόκηπο και οπωροφόρα κλπ.
Πιάστε γερή φιλία με το γείτονα που διατηρεί λεμονιά ή πορτοκαλιά ή κότες ή καλλιεργεί ντομάτες και δεν ραντίζει, και κανονίστε και το οικονομικό με φιλικό αλλά αποφασιστικό τρόπο - τίποτα δεν γίνεται τζάμπα για πάντα. Ή αποζημιώστε τον αλλιώς, με εξυπηρετήσεις ή άλλη βοήθεια. Τα λαχανικά του αξίζουν…. χρυσάφι τουλάχιστον!! Και για να μην ξεχνιόμαστε… φάτε τα χρυσαφένια αυτά λαχανικά ΟΣΟ ΠΙΟ ΓΡΗΓΟΡΑ γίνεται - αν τα αφήσετε στο ψυγείο μερικές μέρες, δώρον άδωρον…
Εμείς - νά’ναι καλά ο άντρας μου! - προσπαθούμε πάντως, θαυμάστε τα φετινά παντζάρια μας! (έχουμε ένα κηπάκι 4 επί 5 μέτρα και δύο μπαλκόνια, φέτος πάντως με τα παντζάρια φαίνεται άλλαξε κάτι προς το καλύτερο, τα περσινά είχαν μέγεθος ...κερασιού)
2. ΠΡΟΤΙΜΗΣΤΕ καλά έλαια ψυχρής έκθλιψης και φρέσκα ζωικά λίπη με μπόλικη χοληστερόλη (βούτυρο, αυγά)
Ορίστε λοιπόν, και μια μικρή έκπληξη για μερικούς από σας (εννοώ το κομμάτι με τη «μπόλικη χοληστερόλη» φυσικά). Σας προσκαλώ πάντως να το ψάξετε και μόνοι σας και να καταλάβετε γιατί είναι ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ της Χαλιμάς αυτά που μας λέει η ΒECEL για τη σωματική υγεία.
Επειδή υπάρχει τεράστια φοβία ειδικά στην Ελλάδα με τη χοληστερίνη (μέχρι και εκφοβιστικές διαφημίσεις έχω ακούσει στο ραδιόφωνο, απίστευτο!), θα εξηγήσω αυτό το κομμάτι. Υπάρχουν πάντως ένα σωρό καλά βιβλία που διαπραγματεύονται τα έλαια και τα λίπη και το κομμάτι της χοληστερίνης.
Το μόνο σίγουρο είναι πως σε αυτό το κεφάλαιο έχουμε μείνει αρκετά πίσω. Οι περισσότεροι άνθρωποι πιστεύουν ακόμη πως π.χ. το αλάτι και τα αυγά είναι προβληματικά στη διατροφή, κάνουν κακό στην καρδιά και στα αγγεία και θα έπρεπε να αποφεύγονται. Αυτό ΔΕΝ ισχύει. Αν δείτε ανθρώπους που έγιναν 100 ετών και πάνω, όλοι ανεξαιρέτως κατανάλωναν και αρκετό αλάτι και αυγά (μερικοί ειδικά καθημερινά 1-3 αυγά, συχνά και ωμά, μπλιαχ! Αλλά προφανώς κάνει καλό).
Ορίστε μερικές σκέψεις/ γνώσεις μου επί του θέματος:
Η χοληστερίνη είναι φυσική ουσία των ζωικών οργανισμών, δηλαδή και του δικού μας (δεν είμαστε φυτά, σωστά;;) και ΑΠΟΛΥΤΩΣ απαραίτητη για τη λειτουργία ΟΛΩΝ τον κυττάρων, μιας και βρίσκεται σαν δομικό συστατικό σε ΟΛΕΣ τις κυτταρικές μεμβράνες. Το μεγαλύτερο μέρος της χοληστερίνης στο σώμα μας το παράγει το ίδιο μας το συκώτι, ένα 20% το προσλαμβάνουμε με την τροφή και ένα μεγάλο μέρος ανακυκλώνεται στο έντερο για να μην χάνεται.
Η χοληστερίνη είναι απαραίτητο στοιχείο για το νευρικό σύστημα (δηλαδή για σκέψη, μνήμη και άλλα τέτοια υπερ-σημαντικά), για τις ορμόνες μας που καθορίζουν την ψυχολογία, τη συμπεριφορά, την αναπαραγωγή, το μεταβολισμό) ΚΑΙ για το ανοσοποιητικό σύστημα και την αντιμετώπιση ασθενειών.
Όσο εργαζόμουν στην Ελλάδα αγανάκτησα να βλέπω παιδάκια 2 και 3 και 4 ετών με εξετάσεις χοληστερίνης και απερίγραπτες “ειδικές δίαιτες”. Αυτό είναι κάτι το τόσο βλακώδες που μένω σχεδόν άναυδη. Τα παιδιά έχουν πάντα υψηλότερες τιμές χοληστερίνης από τους ενήλικες διότι όλα τα σωματικά τους συστήματα αναπτύσσονται και λειτουργούν συνέχεια.
Επισημαίνω σε αυτό το σημείο πως οι λεγόμενες “φυσιολογικές τιμές” είναι σήμερα σαφώς πιο χαμηλές σε σχέση με πριν από 10-15 χρόνια. Προσωπικά δεν πιστεύω σε θεωρίες συνωμοσίας, αλλά δεν παύει να ισχύει πως οι έρευνες που τελικά χρησιμοποιούνται ως βάση για τον προσδιορισμό φυσιολογικών εργαστηριακών τιμών χρηματοδοτούνται συνήθως από μεγάλες εταιρίες φαρμακευτικών προϊόντων ή τροφίμων (η έρευνα για τις φυτοστερόλες του ΒΕCEL ήταν μια απίστευτα κακοφτιαγμένη βλακεία). Οπότε, οι άνθρωποι φοβούνται και ή καταπίνουν για δεκαετίες χάπια και κάνουν εξετάσεις ή τρώνε επεξεργασμένα χάλια σαν τις μαργαρίνες κλπ, που υποτίθεται πως κάνουν καλό.
Θα μπορούσα να συνεχίσω επ’ άπειρον επί του θέματος. Για να φτάσουμε λοιπόν στο «ψητό», ορίστε τα έλαια και λίπη που συστήνω εγώ προσωπικά:
Φρέσκο βούτυρο και κρέμα γάλακτος
Μουρουνέλαιο
Φρέσκα, ωμά ή μελάτα αυγά (αν το παιδί είναι άνω των 12 μηνών)
Λιπαρά ψάρια και θαλασσινά όπως σολωμός, σαρδέλες, σκουμπρί, γαρίδες
Χαβιάρι (γελάστε αλλά είναι πράγματι εξαιρετικά ωφέλιμο), αυγοτάραχο, ταραμάς
Ελαιόλαδο έξτρα παρθένο (ψυχρή έκθλιψη)
Λάδι αβοκάντο
Λάδι καρύδας (προσοχή, είναι στερεό σε θερμοκρασία δωματίου)
Ξηροί καρποί (καρύδια, αμύγδαλα, κάσιους, μακαντάμια) και σπόροι
Ζωικό λίπος (σε λογικές ποσότητες 1-2 φορές την εβδομάδα)
3. Επανεξετάστε το γάλα που καταναλώνετε
Αυτό είναι ένα άλλο μεγάλο κεφάλαιο. Όταν άρχισα να διαπραγματεύομαι στο ιατρείο το θέμα του γάλακτος, συνάντησα συχνά έναν Τοίχο με Τ κεφαλαίο (αν έχετε δει το Game of Thrones, κάπως έτσι ήταν ο Τοίχος, χαχα!).
Το βλέμμα των γονιών ή της γιαγιάς είχε μέσα την ερώτηση «ΤΙ ΔΗΛΑΔΗ, να ΜΗΝ πιει το παιδί το ΓΑΛΑ του;;;;;;;;;». Αφήστε, με κοιτούσαν σαν να είχα χάσει τα λογικά μου και νομίζω πως ουκ ολίγοι αναρωτιόντουσαν γιατί με είχαν συστήσει τόσο θερμά οι φίλοι τους.
Τώρα πια - EYTYXΩΣ - βλέπουμε τακτικά και κατσικίσιο γάλα στο σουπερμάρκετ, και γάλατα φυτικής προέλευσης. Και όταν μιλάμε για γάλατα δεν με κοιτούν πια τόσο συχνά σαν να είχα ...καπνίσει κάτι.
Επισημαίνω σε αυτό το σημείο πως το «γάλα» σόγιας, ρυζιού, αμυγδάλου, βρώμης κλπ. ΔΕΝ είναι αληθινό γάλα αλλά απλά ένα ρόφημα που παράγεται από αυτά τα δημητριακά ή τον εκάστοτε ξηρό καρπό.
ΔΕΝ ισχυρίζομαι πως δεν είναι καλά, καλά είναι. Αλλά, δεν είναι αληθινά γάλατα. Δεν έχει παραχθεί από θηλαστικό, πώς να το κάνουμε;
Αν θέλετε να αντικαταστήσετε το αγελαδινό γάλα με άλλο γάλα, μπορείτε να βρείτε γάλα κατσικίσιο ή πρόβειο (ή γαϊδούρας ή φοράδας, αλλά είναι και δυσεύρετα και πανάκριβα).
Ή αλλιώς μπορείτε να είστε σούπερ-επαναστατικοί και, απλά, να δίνετε ελάχιστο ή καθόλου γάλα. Εμείς περάσαμε τα πάνδεινα με το μεγάλο γιο μας και τελικά απομακρύναμε (μεταξύ άλλων) το αγελαδινό γάλα από το διαιτολόγιό και τον βοηθήσαμε σταδιακά να γίνει υγιής. Οι γονείς μου ακόμα δεν πιστεύουν απόλυτα πως αυτό ήταν σημαντικό. Τώρα πια καταναλώνει όχι καθημερινά μικρές ποσότητες κατσικίσιου και πάει μια χαρά.
ΜΑ ΓΙΑΤΙ;;; Τι έχει το αγελαδινό και δεν είναι καλό;
Επειδή η πλήρης απάντηση σε αυτό γεμίζει άλλο ένα βιβλίο, ορίστε τα δύο βασικά επιχειρήματα εν συντομία:
Το αγελαδινό γάλα προορίζεται για αγελαδάκια και όχι για ανθρωπάκια. Περιέχει σε μεγάλες ποσότητες πρωτεΐνες που οδηγούν σε υπερβολικά γρήγορη για τον άνθρωπο ανάπτυξη - σκεφτείτε το μοσχάρι του ενός έτους, είναι ήδη ΤΕΡΑΣΤΙΟ! - και δεν επεξεργάζεται καλά στο πεπτικό μας, προκαλώντας φλεγμονή, φουσκώματα, ανωμαλίες αφόδευσης κλπ.
Ο άνθρωπος είναι το μοναδικό ζώο στον πλανήτη που καταναλώνει εφ’ όρου ζωής το γάλα άλλου ζώου. Στην φυσική «εκδοχή» μας, καταναλώνουμε ΜΟΝΟ μητρικό γάλα για 1-2 χρόνια, γιατί μετά το καταναλώνει το αμέσως επόμενο αδελφάκι μας. Ο ανθρώπινος οργανισμός μπορεί να μην καταναλώσει καθόλου γάλα μετά την ηλικία των 2 ετών περίπου χωρίς κανένα πρόβλημα εφόσον έχει καλή πολυποίκιλη διατροφή.
Το φρέσκο, ωμό αγελαδινό δεν υπάρχει πια σχεδόν πουθενά. Υπό το φόβο του μελιταίου πυρετού αλλά και - για να μην ξεχνιόμαστε - για καλύτερη εμπορικότητα αναπτύχθηκαν μέθοδοι σαν την παστερίωση που καθιστούν μεν το γάλα ασφαλές (αφού έχουν σκοτώσει όλα μα όλα τα βακτήρια που όμως βοηθούν και στην πέψη του) αλλά και πλέον διατροφικά … παντελώς ακατάλληλο για τον άνθρωπο. Καλύτερα καθόλου γάλα, ή άλλο γάλα, ή ακατέργαστο γάλα από υγιή ζώα, παρά αυτό το γάλα που βρίσκουμε στο ράφι!!!
Λυπάμαι που τα λέω όλα αυτά - αλλά επειδή είμαι λίγο μεγαλύτερη σε ηλικία, πρόλαβα ακόμα τα γυάλινα μπουκάλια του γαλατά με το μη παστεριωμένο/ομογενοποιημένο γάλα. Ξίνιζε σε 2-3 μέρες στο ψυγείο γιατί ήταν ζωντανό με φυσιολογικά κύτταρα και μικροοργανισμούς!!
Αργότερα ήρθε το πιο επεξεργασμένο αγελαδινό γάλα, μου άρεσε τότε και μου αρέσει τώρα η γεύση του. ΑΛΛΑ: δεν ήμουν ιδιαίτερα υγιής στα εφηβικά μου χρόνια. Η υγεία μου βελτιώθηκε θεαματικά μετά τα 24, οπότε και τελείωσα την Ιατρική και άρχισα να ασχολούμαι πιο σοβαρά με την Υγεία (υπάρχει μεγάλη διαφορά).
4. Προβιοτικές τροφές και συμπληρώματα
Εδώ μπαίνουμε στα χωράφια του μικροβιακού περιβάλλοντος εντός και εκτός του σώματός μας και ασχολούμαστε κυρίως με το «εντός».
Μερικές βασικές αρχές, σε υπερ-σύντομη βερσιόν:
Ο άνθρωπος έχει στο σώμα του 10 ΦΟΡΕΣ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ βακτήρια παρά ανθρώπινα κύτταρα. Απίστευτο, ε; Από τη σκοπιά των βακτηρίων δεν είμαστε παρά ένα ενδιαφέρον ξενοδοχείο με διάφορα κλίματα, επίπεδα οξύτητας, θερμοκρασίες, περιοχές που περιέχουν και δεν περιέχουν οξυγόνο κλπ.
Η επιστήμη έχει εξετάσει από κοντά περίπου ένα 1% όλων αυτών των βακτηρίων. Με άλλα λόγια, δεν ξέρουμε σχεδόν τίποτα μετά για το 99% του βακτηριακού κόσμου. Αναρωτιέμαι μερικές φορές πόσο τρελά πρωτόγονοι θα φαινόμαστε σε 200 χρόνια από τώρα.
Τα περισσότερα βακτήρια είναι ΚΑΛΑ (ιθαγενή) βακτήρια και συμβάλλουν σημαντικά στο μεταβολισμό, στην πέψη, στο ανοσοποιητικό αλλά και στην παραγωγή ενζύμων και ορμονών (άρα και στην ψυχολογία, στη συμπεριφορά και στα συναισθήματά μας). Αν ενδιαφέρεστε για αυτή την πλευρά του μικροβιώματος, διαβάστε π.χ. για τη δίαιτα GAPS σε παιδιά με αυτισμό ή άλλες αναπτυξιακές διαταραχές.
Στη δική μας εποχή όμως έχουμε απομακρυνθεί πολύ από τις «ρίζες» του ανθρώπου: ζούμε σε πολύ καθαρά περιβάλλοντα, τα σπίτια μας έχουν συνθετικές μπογιές, χαλιά και υφάσματα. Τα ρούχα μας περιέχουν συχνά συνθετικά (έχετε πρόσφατα προσπαθήσει να βρείτε κάλτσες με πάνω από 90% βαμβάκι;; Εύχομαι καλή επιτυχία, εγώ πάντως μόνο online βρίσκω). Οι τροφές μας είναι επεξεργασμένες, τα προϊόντα περιποίησης είναι κάθε άλλο παρά αγνά. Τα απορρυπαντικά είναι χημικά, ειδικά στην Ελλάδα έχουμε ερωτική σχέση με τη χλωρίνη που δημιουργεί ανθυγιεινέστατο περιβάλλον και σκοτώνει τεράστιο αριθμό καλών βακτηρίων, δυσχεραίνοντας την ανοσότητά μας.
Για να μην σας στενοχωρήσω περαιτέρω, ας επιστρέψουμε ξανά στο «εντός» και να δούμε τί μπορούμε να τρώμε για να ωφελήσουμε το μικροβιακό μας πλούτο εκ των έσω:
Κατσικίσιο ή πρόβειο παραδοσιακό γιαούρτι
Σοκολάτα υγείας
Φρέσκος αρακάς
Κεφίρ
Μηλόξυδο (π.χ. στη σαλάτα) και άλλα ξύδια
Τουρσιά όλων των ειδών, όχι μόνο αγγουράκι
Μη παστεριωμένα τυριά
Ελιές σε άλμη
Ψάρια σε άλμη
Ξινολάχανο (σάουερκραουτ)
(κρασί και μπίρα για σας, όχι για τα παιδιά)
