Μια φράση που χρησιμοποιείται όλο και πιο συχνά, χωρίς πολλές φορές να είναι κατανοητό ακριβώς το τι σημαίνει. Σημαίνει το ίδιο για όλους? Γιατί είναι τόσο σημαντική η ολιστική θεραπευτική προσέγγιση? Αυτές και μερικές ακόμα ερωτήσεις θα απαντήσουμε εδώ…
Η φράση ολιστική θεραπεία αποτελείται από τις λέξεις «ολιστικός» και «θεραπεία»
Η έννοια «ολιστικός»
Ας ξεκινήσουμε με την έννοια του ολιστικού. Σύμφωνα με το Wikipedia, ολιστικός σημαίνει «που αφορά στην περιγραφή ή αντιμετώπιση ενός ζητήματος από όλες τις πλευρές». Στην περίπτωση του ατόμου, η ολιστική προσέγγιση περιλαμβάνει όχι μόνο το σώμα αλλά και τον ψυχισμό/συναισθήματα, τις νοητικές μας διαδικασίες και το πνεύμα μας, ή τις πνευματικές μας αναζητήσεις. Τα επίπεδα αυτά (και φυσικά πολύ περισσότερα υποεπίπεδα και υποομάδες αυτών), συντελούν στην ύπαρξη του κάθε ατόμου. Το υλικό ή σωματικό επίπεδο περιλαμβάνει ό,τι βλέπουμε με τα μάτια μας, αγγίζουμε με τα δάχτυλά μας, μυρίζουμε με τη μύτη μας, ακούμε με τα αυτιά μας και λέμε με τη γλώσσα μας. Το άτομό μας, όμως, αποτελείται και από ό,τι αισθανόμαστε (κάτι που συνήθως τοποθετούμε στο χώρο της καρδιάς), ό,τι σκεφτόμαστε (το οποίο πολλές φορές εξισώνουμε με τις διαδικασίες του εγκεφάλου μας) και ό,τι συνειδητοποιούμε σε πνευματικό επίπεδο. Το πνευματικό είναι ένα ενεργειακό επίπεδο και ίσως το μόνο που δεν είναι χειροπιαστό, συνεπώς και παλαιότερα δεν ήταν αποδεκτό από όλους. Στην εποχή, όμως, της κβαντικής φυσικής, με επιστήμονες όπως ο Einstein που παρουσίασε την ύλη ως καθαρή ενέργεια, ακόμα και ενεργειακά σώματα αποδεικνύονται. Για παράδειγμα, η αύρα του ατόμου επιστημονικά πλέον καταγράφεται και φωτογραφίζεται. Συνεπώς, η ενέργεια και το πνεύμα έχουν αναγνωριστεί και επιστημονικά ως υπάρχοντα και πολύ σημαντικά, αναπόσπαστα κομμάτια της εξατομικευμένης μας ύπαρξης.
Η έννοια «θεραπεία»
Ας περάσουμε τώρα στο κομμάτι της θεραπείας. Το Wikipedia περιγράφει τη θεραπεία ως «άμεσες ή έμμεσες παρεμβατικές διαδικασίες προς βελτίωση ενός προβλήματος υγείας, συνήθως μετά από μία διάγνωση. Αυτό μπορεί να σημαίνει πλήρη αποκατάσταση, μερική αποκατάσταση, είτε διάφορους βαθμούς διαχειρισιμότητας εάν δεν επιτευχθεί αποκατάσταση». Η θεραπεία δεν αποσκοπεί μόνο στην ίαση και αποκατάσταση τυχών σωματικών προβλημάτων αλλά και στη διατήρηση μιας υψηλής ποιότητας ζωής χωρίς σωματικά, συναισθηματικά, νοητικά, και ψυχικά ζητήματα σε βάθος χρόνου. Συνεπώς, μια αρμονική συνύπαρξη του σώματος και του συναισθηματικού, νοητικού και πνευματικού μας κόσμου θα συμβάλει σε υγιή, εύρυθμη κατάσταση για ολόκληρο τον ανθρώπινο οργανισμό.
Σημασία ολιστικής θεραπευτικής προσέγγισης
Κατανοώντας τη δύναμη της ολιστικής αντίληψης της ζωής, είναι ελλιπής αντιμετώπιση το να αναζητούμε να γιατρέψουμε μόνο σωματικά ζητήματα χωρίς να εξετάσουμε τα υπόλοιπα μέρη του οργανισμού μας. Ο ψυχικός κόσμος, για παράδειγμα, επηρεάζει δυναμικά το σώμα και σε περίπτωση διαταραχής ή κάποιου ψυχικού ζητήματος, δημιουργούνται ψυχοσωματικά προβλήματα. Πρόκειται για συγκοινωνούντα δοχεία, τα οποία αλληλοεπηρεάζονται και διαδραστικά καθορίζουν την υγιή ή μη κατάσταση του καθενός από εμάς.
Η δυτική ιατρική συνήθως δρα πολύ αποτελεσματικά στο κομμάτι της σωματικής υγείας, ενώ αφήνει ανοιχτό το πεδίο για συμπληρωματικές θεραπείες που μπορούν να στηρίξουν το νου και τον ψυχισμό του ατόμου. Συνεπώς, ο θεραπευόμενος μπορεί να συνδυάσει θεραπείες, αφού συζητήσει με τους θεραπευτές του ώστε να βρεθούν μέθοδοι που αρμονικά συνυπάρχουν και συνεργάζονται. Αυτό φυσικά σημαίνει ότι οι θεραπευτές θα είναι ανοιχτοί σε συνύπαρξη. Κατά τη γνώμη μας, μια συνδυαστική ολιστική θεραπευτική προσέγγιση που αποσκοπεί σε διευρυμένη κατανόηση του ζητήματος είναι η βέλτιστη. Με αυτό τον τρόπο καταφέρνουμε να φροντίσουμε ταυτόχρονα τόσο τα σωματικά όσο και τυχόν συναισθηματικά, νοητικά και ψυχικά ζητήματα τα οποία πιθανόν να συμβάλλουν στο συγκεκριμένο πρόβλημα.
Μερικές πρωτοποριακές και αποτελεσματικές μέθοδοι ολιστικών θεραπειών είναι οι παρακάτω:
Υπνοθεραπεία
Η υπνοθεραπεία είναι μια μορφή καθοδηγούμενης ύπνωσης ή χαλάρωσης από τον υπνοθεραπευτή. Είναι επηρεασμένη σε μεγάλο βαθμό από το έργο των Sigmund Freud και Carl Jung. H υπνοθεραπεία προσεγγίζει ταυτόχρονα όλα τα επίπεδα της ανθρώπινης ύπαρξης και κυρίως το νοητικό επίπεδο. Δρα στο συνειδητό και κυρίως στο υποσυνείδητο και ασυνείδητο κόσμο του καθενός. Οι σκέψεις μας από το παρελθόν έχουν δημιουργήσει τις σκέψεις που κάνουμε σήμερα. Συνεπώς, αν δεν μας αρέσει το σήμερα που βιώνουμε και επιθυμούμε να το αλλάξουμε, είναι ώρα να αλλάξουμε τον προγραμματισμό μας.
Ανάλογα με το κίνητρο που έχει κάποιος, με την υπνοθεραπεία μπορούν να σημειωθούν μεγάλες αλλαγές σε διάφορα θέματα της ζωής του. Το μόνο που χρειάζεται για την επίτευξη θεραπευτικών αποτελεσμάτων είναι ότι το άτομο θα πρέπει να επιθυμεί συνειδητά να αλλάξει, και να συμφωνεί με τις προτάσεις/υποβολές που δίνονται.
Στρες, άγχος και φοβίες διορθώνονται με την υπνοθεραπεία. Η κλινική υπνοθεραπεία είναι πολύ αποτελεσματική και στον έλεγχο του χρόνιου πόνου, όπως στην περίπτωση της αρθρίτιδας, και βοηθά επίσης στη διακοπή του καπνίσματος, σε διατροφικές διαταραχές, και γενικά στην ανάκτηση του ελέγχου της ζωής μας.
Οι τομείς στους οποίους η υπνοθεραπεία έχει βοηθήσει χιλιάδες ανθρώπους είναι ουσιαστικά αμέτρητοι. Για παράδειγμα, ένας νεότερος τομέας της υπνοθεραπείας περιλαμβάνει το Hypnofertility και HypnoBirthing για νέους γονείς. Το Ηypnofertility χρησιμοποιεί μεθόδους οραματισμού και διαλογισμού και επηρεάζει θετικά τις πεποιθήσεις των μελλόντων γονέων για γονιμότητα, απομακρύνοντας τυχόν νοητικά εμπόδια. Το HypnoBirthing, μέσα από οραματισμούς, χαλάρωση και επιμόρφωση, αποτελεί ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα εκπαίδευσης τοκετού και περιγεννητικής αγωγής, προσφέροντας έναν ασφαλή και τρυφερό δρόμο προς τη μητρότητα.
Τεχνική Alexander
Ο Φ.Μ. Αλεξάντερ έλεγε ότι οι σωματικές και νοητικές διαδικασίες που αφορούν την λειτουργία του ατόμου δεν μπορούν να διαχωριστούν, καθώς η ψυχολογία μας άμεσα επηρεάζει το σώμα μας και το αντίθετο. Η Τεχνική Alexander δρα φαινομενικά στο σώμα του ατόμου, αλλά με επιρροή σε όλα τα υπόλοιπα επίπεδα. Έχει καθιερωθεί ως εκπαιδευτική μέθοδος κινησιολογίας που χρησιμοποιείται παγκοσμίως για περισσότερο από 100 χρόνια. Διδάσκει την αλλαγή περιττών κινητικών συνηθειών με απλούς και πρακτικούς τρόπους, καθώς εκπαιδεύει το άτομο να βάζει την κατάλληλη δύναμη σε οποιαδήποτε δραστηριότητα ώστε να εξοικονομεί ενέργεια με ευκολία και ελευθερία. Το άτομο ανακαλύπτει μια νέα ισορροπία, κατανοώντας την ανατομία και λειτουργία του σώματος και αποβάλλοντας άχρηστη ένταση από τους μυς και τις αρθρώσεις.
Αυτή η ψυχοσωματική μέθοδος κινησιολογίας, λοιπόν, προσαρμόζεται σε κάθε δραστηριότητα και ανάγκη, και μπορεί να βοηθήσει ανθρώπους που ασχολούνται με τις τέχνες, τον αθλητισμό και τις επιχειρήσεις, καθώς εκπαιδεύει την ευθυγράμμιση του σώματος στον βέλτιστο βαθμό, αποφεύγοντας το στρες. Άγχος, πονοκέφαλοι, αϋπνία, κινητικές και νευρολογικές δυσκολίες αλλά και χρόνιες νόσοι και παθήσεις, καθώς και τραυματισμοί, είναι μερικοί μόνο από τους τομείς στους οποίους βοηθά η τεχνική Alexander. Με αυτή την τεχνική, το άτομο μαθαίνει πώς να ανακτά τη σταθερότητα και συντονισμό του σώματός του και να λειτουργεί με αβίαστη ισορροπία.
Healing Touch
Το Healing Touch δημιουργήθηκε από την Janet Mentgen, μια νοσοκόμα στην Αμερική, η οποία αναγνώρισε τη σημασία της ενέργειας και τις θεραπευτικές ιδιότητες της επαφής. Είναι ένα πρόγραμμα ενεργειακής θεραπείας και ολιστικής ιατρικής που κυρίως τονώνει τον ενεργειακό κόσμο του ατόμου. Συμβάλλει στη διαχείριση του πόνου, υποβοηθά τη διαδικασία ίασης, και βασίζεται στην ατομική σωματική, νοητική, συναισθηματική και πνευματική ενέργεια. Στόχος του Healing Touch είναι να αποκαταστήσει την ισορροπία και την αρμονία στο ενεργειακό σύστημα, τοποθετώντας το κάθε άτομο σε θέση αυτοΐασης. Το Healing Touch σήμερα εφαρμόζεται παγκοσμίως σε νοσοκομεία, κλινικές και νοσηλευτικές σχολές, ενώ είναι ακόμα άγνωστο στην Ελλάδα ως ολιστική θεραπεία.
Τι να διαλέξω?
Οι παραπάνω θεραπείες δεν είναι οι μόνες. Νέες ολιστικές θεραπείες έρχονται συνεχώς να συμπληρώσουν παλαιότερες και να προσφέρουν ισορροπία, αρμονία και ευεξία στο σώμα και τον ψυχισμό του κάθε ατόμου. Το ποιες είναι οι πιο αποτελεσματικές εξαρτάται από τις ιδιαιτερότητες του καθενός από εμάς και τις ανάγκες ή επιθυμίες θεραπείας που έχουμε στην κάθε στιγμή. Το σίγουρο είναι ότι μία διευρυμένη αντίληψη της κατάστασης μέσω της ολιστικής ιατρικής θεώρησης του κάθε θεραπευτικού ζητήματος είναι πλέον όχι μόνο επιθυμητή, αλλά γίνεται όλο και περισσότερο ο κανόνας αντιμετώπισης του κάθε ζητήματος στη ζωή μας.