Υψηλή ΤΚΕ, Αύξηση-ΤΚΕ, Διερεύνηση ΤΚΕ
Βλέπε επίσης το υποκεφάλαιο Πυρετός στο κεφάλαιο των νοσημάτων του αναπνευστικού.
Ορισμός
Μη ειδική παράμετρος φλεγμονής, που αποτελεί κριτήριο εκτίμησης της ταχύτητας καθίζησης, η οποία έχει μετρηθεί μετά από 1 ώρα.
Συνήθως ισχύουν οι ακόλουθες φυσιολογικές τιμές:
Παιδιά: 0 – 2 έτη: 0 – 6 mm
Παιδιά: 2 – 16 έτη: 0 – 10 mm
Γυναίκες κάτω των 50 ετών: 0 – 15 mm
Γυναίκες πάνω των 50 ετών: 0 – 35 mm
Άντρες κάτω των 50 ετών: 0 – 15 mm
Άντρες πάνω των 50 ετών: 0 – 25 mm.
Η ανεύρεση υψηλής ΤΚΕ δε σημαίνει απαραίτητα νόσο. Συνυπολογίστε πάντα την ΤΚΕ σε σχέση με την κλινική εικόνα.
Αιτίες
Αυξημένη συγκόλληση ερυθροκυττάρων.
Πρόκειται για κατάσταση, που θεωρείται φυσιολογική στη διάρκεια της κύησης και κατά τη χρήση αντισυλληπτικών δισκίων.
Επιπλέον η ΤΚΕ αυξάνεται λόγω ηλικίας, σε αναιμία και σε σοβαρή παχυσαρκία.
Αυξημένη ΤΚΕ μπορεί να εκδηλωθεί και στις ακόλουθες καταστάσεις:
Αναιμία.
Μία έντονη αναιμία μπορεί από μόνη της να προκαλέσει τριψήφια αύξηση της ΤΚΕ. Ζητήστε ηλεκτροφόρηση-ορού, αν υπάρχει φλεγμονή.
Λοίμωξη:
Πυελονεφρίτιδα, πνευμονία, εκκολπωματίτιδα, οδοντική λοίμωξη, ερυσίπελας, λοίμωξη έλκους, ενδοκαρδίτιδα, σήψη, σηπτική αρθρίτιδα, απόστημα (σκωληκοειδίτιδα κ.ά.), σαλπιγγίτιδα, συρίγγιο, φυματίωση, οστεομυελίτιδα.
Φλεγμονή:
Θυρεοειδίτιδα, ρευματική πολυμυαλγία/κροταφική αρθρίτιδα (ΤΚΕ>50, ηλικία>50 έτη) κ.ά. αρτηρίτιδες. Οζώδης πολυαρτηρίτιδα, ρευματοειδής αρθρίτιδα, ρευματική βαλβιδοπάθεια, σπονδυλαρθρίτιδα, νόσος Crohn/ελκώδης κολίτιδα, μυοσίτιδα, σαρκοείδωση, αντιδραστική αρθρίτιδα μετά από λοίμωξη με σαλμονέλα, υερσίνια, σιγκέλα, καμπυλοβακτηρίδιο κ.ά.
Επίσης ως αντίδραση σε σχέση με ψωρίαση, σαρκοείδωση κ.ά. νοσήματα, ηπατίτιδα, χρόνια νεφρική νόσος.
Κακοήθεια:
Νεφρικός καρκίνος (συχνά τριψήφια ΤΚΕ), μυέλωμα, καρκίνος πνευμόνων, -ήπατος, -παγκρέατος και –κόλου. Νόσος Hodgkin και άλλα κακοήθη λεμφώματα, λευχαιμία.
Προσέξτε το ότι η ΤΚΕ στα κακοήθη νοσήματα μπορεί κάλλιστα να είναι φυσιολογική!
ΤΚΕ πάνω από 100 mm διαπιστώνεται σε συνδυασμό με οστεομυελίτιδα, νεφρικό καρκίνο, ενδοκαρδίτιδα, κροταφική αρτηρίτιδα, ρευματική πολυμυαλγία, πολλαπλό μυέλωμα, άλλες λοιμώξεις σοβαρού βαθμού.
Διαφορική διάγνωση
Ασαφή όρια ΤΚΕ συνηγορούν για δικτυοερυθροκυττάρωση ή ανισοκυττάρωση.
Πρωτεῒνη οξείας φάσης CRP (C-αντιδρώσα πρωτεῒνη).
Σε οξείες λοιμώξεις η CRP αυξάνεται ταχύτερα από την ΤΚΕ. Κατά τη θεραπεία μίας λοίμωξης η CRP μειώνεται γρήγορα, ενώ η τιμή της ΤΚΕ μπορεί να διατηρείται αυξημένη για διάρκεια εβδομάδων μέχρι μηνών.
Μικρο-αντίδραση καθίζησης: ΤΚΕ από τριχοειδικό δείγμα. Κυρίως λαμβάνεται από μικρά παιδιά. Φυσιολογική τιμή για παιδιά κάτω του 1 έτους: 1 – 6 mm, για παιδιά 1 – 2 ετών: 1 – 9 mm.
Διερεύνηση
Δεν υπάρχει διαθέσιμη καθορισμένη μέθοδος διερεύνησης σε αυξημένη ΤΚΕ, αν αυτή δε συνοδεύεται από ιστορικό, αντικειμενική εξέταση και τα αποτελέσματα άλλων εργαστηριακών εξετάσεων.
Θυμηθείτε να ξανακάνετε έλεγχο της ΤΚΕ μετά από 4 – 5 εβδομάδες. Η ηλεκτροφόρηση συμπεριλαμβάνεται στη διερεύνηση της ΤΚΕ.
Δεν υπάρχει διαθέσιμη επιστημονική τεκμηρίωση, η οποία να δικαιολογεί τον έλεγχο ΤΚΕ σε συνδυασμό με προσυμπτωματικό έλεγχο ασυμπτωματικών ατόμων.